<!DOCTYPE html>
<html class="adaptive" lang="de"><head>
        <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=windows-1252">
        <meta name="author" content="Deutscher Ärzteverlag GmbH, Redaktion Deutsches Ärzteblatt">
        <meta name="copyright" content="Deutscher Ärzteverlag GmbH, Redaktion Deutsches Ärzteblatt">
        <meta name="keywords" content=", Deutsches Ärzteblatt, Archiv, AKTUELL">
        <meta name="description" content="Dass Lachen und Humor gesund sind, ist keine neue Erkenntnis. Dem Verein Rote Nasen Deutschland zufolge stärkt es das Immunsystem, wirkt gegen Stress und macht glücklich. Es reduziert sogar die Angst vor einer Operation bei kranken Kindern....">
        <meta name="verify-v1" content="XOK8yVksrkFRVF+7jBHYbBywfCaZ4HgxPUSPZUwvrlA=">
        <meta name="google-site-verification" content="bWBDc3TZMhLPCj_JIFBi_f9FXvnZyWEZteCNEaICuew">
        <meta name="apple-itunes-app" content="app-id=436133387">
        <meta name="google-play-app" content="app-id=de.aerzteblatt">
        <meta name="msvalidate.01" content="08AE601A86529B016B07785C1C3AA891">
        <meta name="userid" content="0">
        <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0, maximum-scale=1, user-scalable=0">

        <meta name="format-detection" content="telephone=no">
        <meta name="apple-mobile-web-app-capable" content="yes">
        <meta name="apple-mobile-web-app-status-bar-style" content="black">

        <title>Randnotiz: Clowns für Senioren</title>
        <meta property="fb:app_id" content="407569295946749">
        <meta property="article:published_time" content="2017-12-01">
<meta property="og:title" content="Randnotiz: Clowns für Senioren">
<meta property="og:type" content="article">
<meta property="og:url" content="https://www.aerzteblatt.de/archiv/195040/Randnotiz-Clowns-fuer-Senioren">
<meta property="og:image" content="https://www.aerzteblatt.de/pdf/114/48/a2253.jpg">
<link rel="canonical" href="file:///D:/EigeneDateien/Birgit/Cloud/Praxis/Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren.%C3%84rzteblatt-Dateien/Randnotiz-Clowns-fuer-Senioren_003.htm">

        <link rel="icon" type="image/x-icon" href="https://www.aerzteblatt.de/favicon.ico?_lnsXts=20120613153652">
        <link rel="apple-touch-icon" href="https://www.aerzteblatt.de/icon-phone.png?_lnsXts=20180605144907">
        <link rel="apple-touch-icon-precomposed" href="https://www.aerzteblatt.de/icon-phone.png?_lnsXts=20180605144907">
        <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Deutsches Ärzteblatt - Aktuelles" href="https://www.aerzteblatt.de/rss/news.asp?_lnsXts=20180622082907">
        <link rel="stylesheet" type="text/css" href="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/jquery-ui.css">
        <link rel="stylesheet" href="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/bootstrap.css" integrity="sha384-Gn5384xqQ1aoWXA+058RXPxPg6fy4IWvTNh0E263XmFcJlSAwiGgFAW/dAiS6JXm" crossorigin="anonymous">
        <link rel="stylesheet" type="text/css" href="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/font-awesome.css">
        <link rel="stylesheet" type="text/css" href="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/dae-responsive.css">

        <script async="" src="//www.google-analytics.com/analytics.js"></script><script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/osd_002.js"></script><script async="" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/analytics.js"></script><script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/osd.js"></script><script type="text/javascript" async="" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/api.txt"></script><script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/jquery-3.js" integrity="sha256-FgpCb/KJQlLNfOu91ta32o/NMZxltwRo8QtmkMRdAu8=" crossorigin="anonymous"></script>
        <script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/bootstrap.js" integrity="sha384-JZR6Spejh4U02d8jOt6vLEHfe/JQGiRRSQQxSfFWpi1MquVdAyjUar5+76PVCmYl" crossorigin="anonymous"></script>
        <script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/jquery-ui.js" integrity="sha256-VazP97ZCwtekAsvgPBSUwPFKdrwD3unUfSGVYrahUqU=" crossorigin="anonymous"></script>
        <script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/iam.js"></script>
        <script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/dae-responsive.js"></script>

        <script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/gpt.js"></script><script id="gpt-impl-0.7766089602627917" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/pubads_impl_232_002.js"></script><link rel="preload" href="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/integrator_002.js" as="script"><script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/integrator_002.js"></script><script>processGoogleTokenSync({"newToken":"FBS"},5);</script><script id="gpt-impl-0.03353074372150322" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/pubads_impl_232.js"></script><link rel="preload" href="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/integrator.js" as="script"><script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/integrator.js"></script><script>processGoogleTokenSync({"newToken":"FBS"},5);</script>
        <script>
            var rubrik = ('archiv');
            // Konfigurationsblock im Seitenkopf vor Verlinkung der adlib.js
            var Ads_BA_ADIDsite = 'aerzteblatt.de';
            var Ads_BA_ADIDsection = rubrik;   // Rubrikkuerzel
            var Ads_BA_keyword = ', Deutsches Ärzteblatt, Archiv, AKTUELL';      // Targeting-Kriterium
            //Ads_BA_ADIDsection = 'test';
        </script>
        <script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/adlib-responsive.js"></script>
        <script>
            document.cookie = "screenwidth=" + screen.width + "; path=/";
            document.cookie = "screenheight=" + screen.height + "; path=/";
            document.cookie = "width=" + window.innerWidth + "; path=/";
            document.cookie = "height=" + window.innerHeight + "; path=/";
            document.cookie = "screendensity=" + ((typeof(window.devicePixelRatio) != "undefined") ? window.devicePixelRatio : "1") + "; path=/";
            document.cookie = "screentouch=" + ((typeof(window.ontouchstart) != "undefined") ? "true" : "false") + "; path=/";
        </script>
    <script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/tx.js"></script><script async="" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/mtrcs_785850.js"></script><style></style><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/tx_002.js"></script><link rel="prefetch" href="http://tpc.googlesyndication.com/safeframe/1-0-29/html/container.html"></head>
    <body class="aerzteblattResponsive.htm loggedout mode-xl scroll" id="top" data-pagekey="/archiv/artikel" style="cursor: auto;"><div role="dialog" aria-live="polite" aria-label="cookieconsent" aria-describedby="cookieconsent:desc" class="cc-window cc-floating cc-type-info cc-theme-classic cc-bottom cc-left cc-color-override--1360619034 " style=""><!--googleoff: all--><span id="cookieconsent:desc" class="cc-message">Diese Website verwendet Cookies, um Ihnen den bestmöglichen Service zu bieten. <a aria-label="learn more about cookies" role="button" tabindex="0" class="cc-link" href="https://www.aerzteverlag.de/datenschutz" target="_blank">Weitere Informationen</a></span><div class="cc-compliance"><a aria-label="dismiss cookie message" role="button" tabindex="0" class="cc-btn cc-dismiss">Verstanden</a></div><!--googleon: all--></div>
        <div id="modalDarker"></div>
        <!-- SZM VERSION="2.0" -->
<script id="SZM" type="text/javascript">
var iam_data = {
"st":"aerztebl",
"cp":"Archiv_Artikel",
"sv":"i2",
"co":""
}
iom.c(iam_data, 1);
</script>
<noscript>
<!-- SZM VERSION="2.0" -->
<img src="<a href="https://de.ioam.de/tx.io?st=aerztebl&np=Archiv_Artikel&mo=0" target="_blank">https://de.ioam.de/tx.io?st=aerztebl&np=Archiv_Artikel&mo=0</a>" width="1" height="1" style="position:absolute;top:0;left:0" alt="szmtag" />
<!--/SZM -->
</noscript>
<!--/SZM -->


        <section id="DAEpage">
            <div class="container-fluid">

                <div class="BAad" id="Ads_BA_BS" data-google-query-id="">
                    <script>Ads_BA_AD('BS')</script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/ads_004" id="sae-script-1"></script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/pubads_impl_rendering_232.js" id="gpt_rendering"></script><div id="Ads_BA_BS_ad_container">
<ins style="display: inline-table; position: relative; border: 0px none; vertical-align: bottom;"><ins style="display: block; position: relative; border: 0px none;"><iframe id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_0" title="3rd party ad content" name="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_0" scrolling="no" marginwidth="0" marginheight="0" style="border: 0px none; position: absolute; top: 0px; left: 0px;" width="undefined" height="undefined" frameborder="0"></iframe></ins></ins></div>
<script>googletag.impl.pubads.createDomIframe("Ads_BA_BS_ad_container" ,"/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_0",false,false);</script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/ads_004.txt" id="sae-script-1"></script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/pubads_impl_rendering_232_002.js" id="gpt_rendering"></script><div id="Ads_BA_BS_ad_container"><script>
if (typeof ba_mbr_done=='undefined'){
(function(w, d){
  w._m6rq = w._m6rq || [];
  w._m6rq.push(["addPixel", "0026e174-2895-4cf9-955d-36adb22e0a87", {
    "BaSite": "45100815",
     "BaSection": "45139335"
  }]);
  var a = d.createElement("script"); a.type = "text/javascript"; a.async = true;
  a.src = "<a href="https://cdn.m6r.eu/sync/api" target="_blank">https://cdn.m6r.eu/sync/api</a>";
  var s = d.getElementsByTagName("script")[0]; s.parentNode.insertBefore(a, s);
})(window, document);
ba_mbr_done=true;
}
</script><script>var viewReq = new Array();function vu(u) {var i=new Image();i.src=u.replace("&amp;","&");viewReq.push(i);}</script><script>vu("<a href="https://securepubads.g.doubleclick.net/pcs/view?xai\x3dAKAOjstTW8dqvKKS2f1wcAS7ZZh5X66y-mB8uq2AAEO4YtnFATcUOUINwjhwfhl6xasfm3a8zdrjwg2gydN_gt0qNk6pxFH5ZZ1QjQZ8J2B-1W7Fg6BDcWuGTAIA29gDw9I5qsuIzlInmdRXAbN1RYxy2PU-SABYHcCLIbSSUEduohoUAMz-DdzBugI5qKu2RfvT4wSOsdZ4-1MmadAZlXRfu6cFbDPRkxUPdAl7rxLbmGG7xW7BavsLUq83ue2-m4GnmqcOnpXGaNj89-Sxk7Gdev2bFVUHLyFi0SE\x26sai\x3dAMfl-YQYWSFBY3gW-LgH6zdM6naE5MRwY-LqpiJWbR13ja12pCcYMeOaSEXnT4P7yAsAe-vS9wHnoll9X3R26LINgA4pMOC2M9DuvZE05R5fCKBw4v_ZobotCWfH-Yrx\x26sig\x3dCg0ArKJSzDQp0HSNXaHSEAE\x26urlfix\x3d1\x26adurl\x3d" target="_blank">https://securepubads.g.doubleclick.net/pcs/view?xai\x3dAKAOjstTW8dqvKKS2f1wcAS7ZZh5X66y-mB8uq2AAEO4YtnFATcUOUINwjhwfhl6xasfm3a8zdrjwg2gydN_gt0qNk6pxFH5ZZ1QjQZ8J2B-1W7Fg6BDcWuGTAIA29gDw9I5qsuIzlInmdRXAbN1RYxy2PU-SABYHcCLIbSSUEduohoUAMz-DdzBugI5qKu2RfvT4wSOsdZ4-1MmadAZlXRfu6cFbDPRkxUPdAl7rxLbmGG7xW7BavsLUq83ue2-m4GnmqcOnpXGaNj89-Sxk7Gdev2bFVUHLyFi0SE\x26sai\x3dAMfl-YQYWSFBY3gW-LgH6zdM6naE5MRwY-LqpiJWbR13ja12pCcYMeOaSEXnT4P7yAsAe-vS9wHnoll9X3R26LINgA4pMOC2M9DuvZE05R5fCKBw4v_ZobotCWfH-Yrx\x26sig\x3dCg0ArKJSzDQp0HSNXaHSEAE\x26urlfix\x3d1\x26adurl\x3d</a>")</script><script type="text/javascript">Ads_BA_value=(typeof Ads_BA_ADIDsection != 'undefined')?Ads_BA_ADIDsection:'default';(function (searchWord) { if (searchWord !== null) { var nano = '<' + 'script type="text/javascript" src="//prf.audiencemanager.de/log/profile/keyword-match?type=js&sec=8ea432b1e523367bb0082bc3deb10ec9&size=728x90&dpid=5a9827bf0ae8996b036e4da9&pid=5a9827bf0ae8996b6c511bb9&nq=' + searchWord + '" ><' + '/script>'; document.write(nano) }})([Ads_BA_value]);</script><script type="text/javascript" src="//prf.audiencemanager.de/log/profile/keyword-match?type=js&amp;sec=8ea432b1e523367bb0082bc3deb10ec9&amp;size=728x90&amp;dpid=5a9827bf0ae8996b036e4da9&amp;pid=5a9827bf0ae8996b6c511bb9&amp;nq=archiv"></script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/keyword-match.txt"></script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/a_002.js"></script><script type="text/javascript">
adscale_slot_id="YmNmMjgw";
</script>
<script type="text/javascript" src="//js.adscale.de/getads.js"></script>
<script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/a.js"></script><script type="text/javascript">
adscale_slot_id="YmNmMjgw";
</script>
<script type="text/javascript" src="//js.adscale.de/getads.js"></script>
<script type="text/javascript">
adscale_slot_id="YmNmMjgw";
</script>
<iframe hspace="0" vspace="0" marginwidth="0" marginheight="0" scrolling="no" style="width: 0px; height: 0px; border: 0px none; margin: 0px; padding: 0px; display: none;" id="adscale_1531931523237" width="0" height="0" frameborder="0"></iframe><iframe hspace="0" vspace="0" marginwidth="0" marginheight="0" scrolling="no" style="width: 0px; height: 0px; border: 0px none; margin: 0px; padding: 0px; display: none;" id="adscale_1531931523247" width="0" height="0" frameborder="0"></iframe><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/impr.txt"></script><ins style="display: none; width: 0px; height: 0px; padding: 0px; margin: 0px;" id="adscale-marker-id-YmNmMjgw"></ins><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/impr_002.txt"></script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/getads.js"></script>


<script>
Ads_BA_mtrxpfx='NO_MTRX';
</script><script src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/osd_listener.js"></script><script type="text/javascript">osdlfm(-1,'','B82Y0f2tPW4fcFPikzAaytYSACwAAAAAQATgByAEJwAIC4AIA4AQBoAYg0ggHCIDhgBAQAQ','',1341563068,true,'ud\x3d1\x26la\x3d0\x26alp\x3dxai\x26alh\x3d634094324\x26',3,'CAASEuRovkOrvwOotAjN_SheyqnrVw','<a href="https://pagead2.googlesyndication.com/pcs/activeview?xai\x3dAKAOjstQjpqsb1IE4e05q4Y9iminxnE7aMMmjKzxGonFTstrPAmJ2s2WG7t4ctJq6Afyg9xGO6ppflIAPScFDBxVND9lovviy2Rxakw\x26sig\x3dCg0ArKJSzOXaKvhv_kQlEAE" target="_blank">https://pagead2.googlesyndication.com/pcs/activeview?xai\x3dAKAOjstQjpqsb1IE4e05q4Y9iminxnE7aMMmjKzxGonFTstrPAmJ2s2WG7t4ctJq6Afyg9xGO6ppflIAPScFDBxVND9lovviy2Rxakw\x26sig\x3dCg0ArKJSzOXaKvhv_kQlEAE</a>','');</script><script>if (window.top && window.top.postMessage) {window.top.postMessage('{"googMsgType":"adpnt"}','*');}</script><script>
(function(){
var adsdebug=false;
if((window.location.search.substring(1).search("adsdebug")>=0)&&(typeof console !='undefined')){adsdebug=true;console.log("adsdebug=true");}
var h='90';var w='728';var qf=0;var vv="50,60,75,90,150,250,280";var vh="120,160,200,300,336,468,728,770,800,900,970";
if(vv!=''&&vh!=''){
	qf=((maximizer((vh).split(",")) >= w)&&(maximizer((vv).split(",")) >= h))? 100:0;
	if (adsdebug) console.log(qf);
}	
var Ads_BA_M_Pf='BS';
if (!((h <= 1)||(Ads_BA_M_Pf == 'SKY' && typeof Ads_BA_W_Top_breite != 'undefined' ))){ 
	if(typeof Ads_BA_mtrxpfx != 'undefined' && Ads_BA_mtrxpfx !='') {
		if(Ads_BA_mtrxpfx=='NO_MTRX')return;
		Ads_BA_M_Pf=Ads_BA_mtrxpfx;
	}else if(typeof Ads_BA_mtrxpfx == 'undefined' && Ads_BA_M_Pf == 'BS' && typeof Ads_BA_W_Top_breite != 'undefined'){ Ads_BA_M_Pf='WALL'; }
	document.write('<scr'+'ipt type="text/javascript" src="//s400.meetrics.net/bb-mx/prime/mtrcs_785850.js?pjid=785850&adc=32068935&cpid=2253274784&cid=138231056594&site='+qf+'&place=4609115901&badsite=45100815&badzone=45139335&badsubsite=none&size='+Ads_BA_M_Pf+'_728x90" async="async"></sc'+'ript>');
}


function maximizer(values){
var max=0;var n=0;
	for(v in values){
		n=parseInt(values[v]);
		if(n > max){
		max=n;
		}
	}
	if(adsdebug) console.log('BS:'+max);
	return max;
}
}());
Ads_BA_mtrxpfx=undefined;
</script>
</div>

                    <noscript><a href="<a href="http://ad.de.doubleclick.net/jump/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=1;sz=728x90" target="_blank">http://ad.de.doubleclick.net/jump/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=1;sz=728x90</a>,468x60;ord=20170724103227?"><img src="//ad.de.doubleclick.net/ad/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=1;sz=728x90,468x60;ord=20170724103227?" alt="" /></a></noscript>
                </div>

                <header id="head" class="head">
                    <div class="area_wrapper area_full">
                        <div class="area_container container">
                            <div class="area area_full">
                            	<div id="DAEmetanavi-area">
                                    <div class="metanavi">
                                        <ul class="aerzteblattResponsive.htm">
                                            <li data-lang="de" class="hidden-md underline hidden-sm-down"><a title="Hinweise für Autoren, Interessenkonflikte, Checkliste, Rechtseinräumung" href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/fuer-autoren">
                                                <i class="icon-pencil"></i> <span class="hidden-xl-down">Für Autoren</span>
                                            </a></li>
                                            <li data-lang="de" class="hidden-md underline hidden-sm-down"><a title="Deutsches Ärzteblatt ePaper" href="https://www.aerzteblatt.de/epaper">
                                                <i class="icon-book2"></i> <span class="hidden-xl-down">ePaper</span>
                                            </a></li>
                                            <li data-lang="de" class="hidden-md underline hidden-sm-down"><a title="Kontakt, Datenschutz, Mediadaten, Abo, CD-ROM, Impressum" href="https://www.aerzteblatt.de/service">
                                                <i class="icon-folder-open-alt"></i> <span class="hidden-xl-down">Service</span>
                                            </a></li>
                                            <li data-lang="de" class="hidden-md underline hidden-sm-down"><a title="Anzeigen" href="https://www.aerzteblatt.de/aerztestellen/anzeigen">
                                                <i class="icon-image"></i> <span class="hidden-xl-down">Anzeigen</span>
                                            </a></li>
                                            <li data-lang="de" class="meinDAE-login clickanchor">
                                                <a title="Login „Mein DÄ“" onclick="meinDAE(); return false;"><i class="icon-user"></i> <span class="hidden-sm-down">Mein DÄ</span></a>
                                            </li>
                                            <li data-lang="de" class="DAE-search bg-daecolor"><a title="Suche" id="sucheButton" href="javascript:;">
                                                <i class="icon-line-search white"></i> <span class="white hidden-sm-down">Suche</span>
                                            </a></li>

                                            <li data-lang="en" class="hidden-md underline hidden-sm-down"><a title="For authors" href="https://www.aerzteblatt.de/int/for-authors">
                                                <i class="icon-pencil"></i> <span class="hidden-xl-down">For authors</span>
                                            </a></li>
                                            <li data-lang="en" class="DAE-search bg-daecolor"><a title="Suche" id="sucheButton" href="https://www.aerzteblatt.de/int/archive">
                                                <i class="icon-line-search white"></i> <span class="white hidden-sm-down">Search</span>
                                            </a></li>


                                        </ul>
                                        <div class="clear"></div>
                                    </div>
                                </div>

                                <div id="suche" class="dialog">
                                    <h2>Suche</h2>
                                    <form action="/suche">
                                        <div class="input">
                                            <input name="s" autofocus="" required="" type="search">
                                            <div class="active-border"></div>
                                        </div>

                                        <div class="buttons">
                                            <button><i class="icon-line2-magnifier"></i></button>
                                            <!--input type="submit" value="Suchen" autofocus /-->
                                            <!--input type="button" data-fancybox-close value="Schließen" /-->
                                        </div>

                                        <div class="filters">
                                            <div class="row">
                                                <div class="col col-12 col-sm-6 col-md-4 col-lg-3 col-xl-3">
                                                    <input id="sf_key_16" name="wo" value="16" checked="checked" type="checkbox">
                                                    <label for="sf_key_16">Deutsches Ärzteblatt</label>
                                                </div>
                                                <div class="col col-12 col-sm-6 col-md-4 col-lg-3 col-xl-3">
                                                    <input id="sf_key_32" name="wo" value="32" type="checkbox">
                                                    <label for="sf_key_32">Deutsches Ärzteblatt PP</label>
                                                </div>
                                                <div class="col col-12 col-sm-6 col-md-4 col-lg-3 col-xl-3">
                                                    <input id="sf_key_256" name="wo" value="256" type="checkbox">
                                                    <label for="sf_key_256">Perspektiven</label>
                                                </div>
                                                <div class="col col-12 col-sm-6 col-md-4 col-lg-3 col-xl-3">
                                                    <input id="sf_key_64" name="wo" value="64" type="checkbox">
                                                    <label for="sf_key_64">Medizin studieren</label>
                                                </div>
                                                <div class="col col-12 col-sm-6 col-md-4 col-lg-3 col-xl-3">
                                                    <input id="sf_key_1" name="wo" value="1" checked="checked" type="checkbox">
                                                    <label for="sf_key_1">News</label>
                                                </div>
                                                <div class="col col-12 col-sm-6 col-md-4 col-lg-3 col-xl-3">
                                                    <input id="sf_key_2" name="wo" value="2" type="checkbox">
                                                    <label for="sf_key_2">Blogs</label>
                                                </div>
                                                <div class="col col-12 col-sm-6 col-md-4 col-lg-3 col-xl-3">
                                                    <input id="sf_key_4" name="wo" value="4" type="checkbox">
                                                    <label for="sf_key_4">Foren</label>
                                                </div>
                                                <div class="col col-12 col-sm-6 col-md-4 col-lg-3 col-xl-3">
                                                    <input id="sf_key_8" name="wo" value="8" type="checkbox">
                                                    <label for="sf_key_8">Preise</label>
                                                </div>
                                            </div>
                                        </div>
                                    </form>
                                </div>

                                <div id="DAElogo">
                                    <a href="https://www.aerzteblatt.de/"><img class="DAElogo" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/aerzteblatt_logo.svg" alt="Deutsches Ärzteblatt"></a>
                                    <div class="fgname fachgruppe "></div>
                                    <div class="fgname international" data-lang="en">INTERNATIONAL</div>
                                    <div class="fgname studieren">STUDIEREN</div>
                                </div>

                                <div id="homepages" class="hidden-md-down">
                                    <ul>
                                        <li class="aerzteblattResponsive.htm aerzteblatt"><a href="https://www.aerzteblatt.de/">Ärzteblatt</a></li>
                                        <li class="aerzteblattResponsive.htm cme"><a href="https://www.aerzteblatt.de/cme">cme</a></li>
                                        <li class="aerzteblattResponsive.htm aerztestellen"><a href="https://www.aerzteblatt.de/aerztestellen/anzeigen">Ärztestellen</a></li>
                                        <li class="aerzteblattResponsive.htm studieren"><a href="https://www.aerzteblatt.de/studieren">Studieren</a></li>
                                        <li class="aerzteblattResponsive.htm international"><a href="https://www.aerzteblatt.de/int">English <span class="hidden-xs-down">Edition</span></a></li>
                                    </ul>
                                    <div class="clear"></div>
                                </div>
                            </div>
                        </div>

                        <div class="ico-menue"></div>

                        <nav id="DAEmainmenu">
                            <div id="nav" class="container">
                                <div id="DAElogo-inside" class="col-lg-0 col-xl-0">
                                    <a href="https://www.aerzteblatt.de/"><img class="DAElogo-inside" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/aerzteblatt-logo.svg" alt="Deutsches Ärzteblatt"></a>
                                    <div id="homepages">
                                        <ul>
                                            <li class="aerzteblattResponsive.htm aerzteblatt"><a href="https://www.aerzteblatt.de/">Ärzteblatt</a></li>
                                            <li class="aerzteblattResponsive.htm cme"><a href="https://www.aerzteblatt.de/cme">CME</a></li>
                                            <li class="aerzteblattResponsive.htm aerztestellen"><a href="https://www.aerzteblatt.de/aerztestellen">Ärztestellen</a></li>
                                            <li class="aerzteblattResponsive.htm studieren"><a href="https://www.aerzteblatt.de/studieren">Studieren</a></li>
                                            <li class="aerzteblattResponsive.htm international"><a href="https://www.aerzteblatt.de/int">English <span class="hidden-xs-down">Edition</span></a></li>
                                        </ul>
                                        <div class="clear"></div>
                                    </div>
                                </div>
                                <ul class="menuNav">
<li class="dropanchor menu235"><a href="https://www.aerzteblatt.de/">Home
 <span class="sep">|</span></a></li>
<li class="dropanchor menu236 current"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv">Archiv
 <span class="sep">|</span></a><span class="plus"><i class="icon-chevron-sign-down"></i></span><div class="sub dropdown"><div class="container">
    <div class="row">
        <div class="col-12 col-12 col-xs-12 col-lg-4">
            <h2 class="d-none d-lg-block">Rubriken</h2>
            <div class="subnavi multi-column">
                <ul>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/suche" class="">Recherche</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/daetitel" class="">DÄ-Titel</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/pptitel" class="">PP-Titel</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/perspektiven" class="">Perspektiven</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/zeitreise" class="">Zeitreise</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/kommentare" class="">Kommentare</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/meinDAE#clipboards" class="">Merkliste</a></li>
</ul>

            </div>                        
        </div>
        <div class="col-8 d-none d-lg-block">
            <h2>DÄ-Titel</h2>
            <div class="row ausgaben"><div class="col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/inhalt?heftid=6218"><img alt="Ausgabe 27/2018" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-268441674-800-0.jpg" data-fullurl="/titel/115/titel27.jpg"></a>
</div>
<div class="col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/inhalt?heftid=6217"><img alt="Ausgabe 26/2018" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-268441673-800-0.jpg" data-fullurl="/titel/115/titel26.jpg"></a>
</div>
<div class="col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/inhalt?heftid=6216"><img alt="Ausgabe 25/2018" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-268441672-800-0.jpg" data-fullurl="/titel/115/titel25.jpg"></a>
</div>
<div class="col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/inhalt?heftid=6215"><img alt="Ausgabe 24/2018" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-268441671-800-0.jpg" data-fullurl="/titel/115/titel24.jpg"></a>
</div>
<div class="col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/inhalt?heftid=6213"><img alt="Ausgabe 23/2018" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-268441669-800-0.jpg" data-fullurl="/titel/115/titel23.jpg"></a>
</div>
<div class="col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/inhalt?heftid=6210"><img alt="Ausgabe 22/2018" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-268441666-800-0.jpg" data-fullurl="/titel/115/titel22.jpg"></a>
</div></div>
        </div>
    </div>
    <div class="row themen d-none d-xl-block">
        <div class="col-12 col-12 col-xs-12">
            <h2>Aktuell</h2>
            <ul><li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198713/Helicobacter-pylori-Infektion">Helicobacter-pylori-Infektion</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198751/Nachwuchsaerzte-Verdruss-im-Krankenhaus">Nachwuchsärzte</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198854/Kuenstliche-Intelligenz-fuer-Aerzte-und-Patienten-Googeln-war-gestern">Künstliche Intelligenz für Ärzte und Patienten</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198754/Zulassung-zum-Medizinstudium-Wartezeitquote-entfaellt">Zulassung zum Medizinstudium</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198861/Europaeische-Hypertonie-Leitlinie-2018-Ein-Spiegel-der-schwierigen-Datenlage">Europäische Hypertonie-Leitlinie 2018</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198971/Mammografie-Screening-Tabuthema-Brustdichte">Mammografie-Screening</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198866/Sauerstofftherapie-in-der-Intensiv-und-Notfallmedizin">Sauerstofftherapie in der Intensiv- und Notfallmedizin</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198873/Rueckgang-der-Organspenden-in-Deutschland">Rückgang der Organspenden in Deutschland</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198787/Video-versus-direkte-Laryngoskopie-bei-innerklinischen-Notfallintubationen-von-Erwachsenen">Video- versus direkte Laryngoskopie bei innerklinischen...</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198764/Allgemeinmedizin-Der-neue-Auftritt-an-der-Uni">Allgemeinmedizin</a></li>
</ul>
        </div>
    </div>
    <div class="clear"></div>
</div></div></li>
<li class="dropanchor menu237"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten">News
 <span class="sep">|</span></a><span class="plus"><i class="icon-chevron-sign-down"></i></span><div class="sub dropdown"><div class="container">
    <div class="row">
        <div class="col-12 col-12 col-xs-12 col-lg-4">
            <h2 class="d-none d-lg-block">Rubriken</h2>
            <div class="subnavi multi-column">
                <ul>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/politik" class="">Politik</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/medizin" class="">Medizin</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/aerzteschaft" class="">Ärzteschaft</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/ausland" class="">Ausland</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/vermischtes" class="">Vermischtes</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/hochschulen" class="">Hochschulen</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw" class="">Themen</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/bildergalerien" class="">Bildergalerien</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/videos" class="">Videos</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/kommentare" class="">Kommentare</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/meinDAE#clipboards" class="">Merkliste</a></li>
</ul>

            </div>                        
        </div>
        <div class="col-8 d-none d-lg-block">
            <h2>Aktuell</h2>
            <div class="row menunews"><div class="col-4 col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/96538/Off-Target-Effekte-Genschere-CRISPR-Cas9-schneidet-ungenau">
    <div><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-90389-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2017/09/img137472842.jpg" alt="Off-Target-Effekte: Genschere CRISPR–Cas9 schneidet ungenau"></div>
    <div class="rubrik">Medizin</div>
    <div class="titel">Off-Target-Effekte: Genschere CRISPR–Cas9 schneidet ungenau</div>
</a>
</div>
<div class="col-4 col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/96548/HIV-Suppression-schuetzt-serodiskordanten-Partner-auch-bei-Risikosex">
    <div><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-102893-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2018/07/img139063069.jpg" alt="HIV-Suppression schützt serodiskordanten Partner auch bei Risikosex"></div>
    <div class="rubrik">Medizin</div>
    <div class="titel">HIV-Suppression schützt serodiskordanten Partner auch bei Risikosex</div>
</a>
</div>
<div class="col-4 col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/96515/Alzheimer-Neuer-PET-Tracer-misst-Synapsendichte-im-Gehirn">
    <div><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-102830-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2018/07/img139061670.JPG" alt="Alzheimer: Neuer PET-Tracer misst Synapsendichte im Gehirn"></div>
    <div class="rubrik">Medizin</div>
    <div class="titel">Alzheimer: Neuer PET-Tracer misst Synapsendichte im Gehirn</div>
</a>
</div></div>
        </div>
    </div>
    <div class="row themen d-none d-xl-block">
        <div class="col-12 col-12 col-xs-12">
            <h2>Themen</h2>
            <ul><li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Arzneimittelsicherheit">Arzneimittelsicherheit</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Sportmedizin">Sportmedizin</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/E%2DHealth">E-Health</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Kinder%20und%20Jugendliche">Kinder und Jugendliche</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Ern%E4hrung">Ernährung</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Colitis%20ulcerosa">Colitis ulcerosa</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Pflege">Pflege</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Kindergesundheit">Kindergesundheit</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Antibiotika">Antibiotika</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Prostatakarzinom">Prostatakarzinom</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Schwangerschaft%20und%20Geburt">Schwangerschaft und Geburt</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Adipositas">Adipositas</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Notfallambulanzen">Notfallambulanzen</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Hepatitis">Hepatitis</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Leitlinien">Leitlinien</a></li>
</ul>
        </div>
    </div>
</div>
</div></li>
<li class="dropanchor menu335"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw">Themen
 <span class="sep">|</span></a><span class="plus"><i class="icon-chevron-sign-down"></i></span><div class="sub dropdown"><div class="container">
    <div class="row">
        <div class="col-12 col-12 col-xs-12 col-lg-4">
            <div class="subnavi">
                <h2>Rubriken</h2>
                <ul>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw" class="">Aktuelle Themen</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/meinethemen" class="">Meine Themen</a></li>
</ul>

            </div>                        
        </div>
        <div class="hidden col-8 d-none d-lg-block">
            <h2>Aktuell</h2>
            <div class="row menunews"><div class="col-4 col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Arzneimittelsicherheit">
    <div><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-67012-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2014/11/img103766153.jpg" style="object-position:50% 50%   " alt="Arzneimittelsicherheit"></div>
    <div class="rubrik">Arzneimittelsicherheit</div>
</a>
</div>
<div class="col-4 col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/Sportmedizin">
    <div><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-71299-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2015/06/img121317969.jpg" style="object-position:50% 50%   " alt="Sportmedizin"></div>
    <div class="rubrik">Sportmedizin</div>
</a>
</div>
<div class="col-4 col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw/E%2DHealth">
    <div><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-58008-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2013/06/img56735983.jpg" style="object-position:50% 50%   " alt="E-Health"></div>
    <div class="rubrik">E-Health</div>
</a>
</div></div>
        </div>
    </div>
</div>
</div></li>
<li class="dropanchor menu238"><a href="https://www.aerzteblatt.de/dae-plus">DÄ plus
 <span class="sep">|</span></a><span class="plus"><i class="icon-chevron-sign-down"></i></span><div class="sub dropdown"><div class="container">
    <div class="row">
         <div class="col-12 col-12 col-xs-12 col-lg-4">
            <h2 class="d-none d-lg-block">Rubriken</h2>
            <div class="subnavi multi-column">
                <ul>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/foren" class="">Foren</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/blogs" class="">Blogs</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/dae-plus/zusatzinfo" class="">Zusatzinfo</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/dae-plus/literaturverzeichnisse" class="">Literatur</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/dae-plus/serien" class="">Serien</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/dae-plus/bekanntgaben" class="">Bekanntgaben</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/dae-plus/jahresinhaltsverzeichnisse" class="">Jahresinhalt</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/foerderpreise" class="">Förderpreise</a></li>
</ul>

            </div>                        
        </div>
        <div class="col-8 d-none d-lg-block">
            <h2>Aktuell</h2>
            <div class="row menunews"><div class="col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/blog/95911/Foerdert-Fleischallergie-nach-Zeckenstich-die-Koronarsklerose">
    <img alt="" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-40454-800-0.GIF" data-fullurl="/bilder/2013/05/img49849807.gif">
    <div class="rubrik">Gesundheit</div>
    <div class="titel">Fördert „Fleischallergie“ nach Zeckenstich die Koronarsklerose?</div>
    </a>
</div>

<div class="col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/forum/124015">
    <img alt="" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-97631-800-0.PNG" data-fullurl="/bilder/2018/06/img138989029.png">
    <div class="rubrik">Kommentare News</div>
    <div class="titel">Stellungnahme der KV Hamburg zum Kommentar von dr.med.thomas.g.schaetzler</div>
    </a>
</div>

<div class="col">
    <a href="https://www.aerzteblatt.de/dae-plus/zusatzinfo">
    <img alt="" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-46973-800-0.PNG" data-fullurl="/bilder/2012/01/img160316.png">
    <div class="rubrik">DÄ plus</div>
    <div class="titel">Zusatzinformationen, Literaturverzeichnisse</div>
    </a>
</div>
</div>
        </div>
    </div>
</div></div></li>
<li class="dropanchor menu239"><a href="https://www.aerzteblatt.de/politik">Politik
 <span class="sep">|</span></a><span class="plus"><i class="icon-chevron-sign-down"></i></span><div class="sub dropdown"><div class="container">
    <div class="row">
        <div class="col-12 col-12 col-xs-12 col-lg-4">
            <h2 class="d-none d-lg-block">Rubriken</h2>
            <div class="subnavi multi-column">
                <ul>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/politik" class="">News (Online)</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/politik/politik" class="">Gesundheitspolitik</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/politik/themen-der-zeit" class="">Themen der Zeit</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/politik/management" class="">Management</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/politik/apps" class="">Apps</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/politik/personalien" class="">Personalien</a></li>
</ul>

            </div>                        
        </div>
        <div class="col-8 d-none d-lg-block">
            <h2>Aktuell</h2>
            <div class="row menunews">
                <div class="col">
                    <a href="https://www.aerzteblatt.de/politik/politik">
                    <img alt="Politik" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-71252-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2015/06/img121185510.jpg">
                    <div class="rubrik">Politik</div>
                    </a>
                </div>

                <div class="col">
                    <a href="https://www.aerzteblatt.de/politik/themen-der-zeit">
                    <img alt="" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-81972-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2016/11/img136606626.jpg">
                    <div class="rubrik">Themen der Zeit</div>
                    </a>
                </div>

                <div class="col">
                     <a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/politik/">
                     <img alt="" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-92293-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2017/10/img137580578.jpg">
                     <div class="rubrik">News</div>
                    </a>
                </div>

            </div>
        </div>
    </div>
    <div class="row themen d-none d-xl-block">
        <div class="col-12 col-12 col-xs-12">
            <h2>Themen</h2>
            <ul><li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198751/Nachwuchsaerzte-Verdruss-im-Krankenhaus">Nachwuchsärzte</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198754/Zulassung-zum-Medizinstudium-Wartezeitquote-entfaellt">Zulassung zum Medizinstudium</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198764/Allgemeinmedizin-Der-neue-Auftritt-an-der-Uni">Allgemeinmedizin</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198826/Ambulante-Versorgung-Sprechstunde-am-Samstag">Ambulante Versorgung</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198809/Elektronische-Patientenakte-Ein-gesetzlicher-Rahmen-ist-gefragt">Elektronische Patientenakte</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198846/Notfallversorgung-Patienten-an-die-Hand-nehmen">Notfallversorgung</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198860/iDoc-Unterstuetzung-aber-kein-Ersatz">iDoc</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198729/Sektorenuebergreifende-Verguetung-Debatte-ueber-System-der-Zukunft">Sektorenübergreifende Vergütung</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198923/Organspende-Politik-erkennt-Handlungsbedarf">Organspende</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198758/Lehre-in-der-Allgemeinmedizin-Innovativ-und-individuell">Lehre in der Allgemeinmedizin</a></li>
</ul>
        </div>
    </div>
</div>
</div></li>
<li class="dropanchor menu240"><a href="https://www.aerzteblatt.de/medizin">Medizin
 <span class="sep">|</span></a><span class="plus"><i class="icon-chevron-sign-down"></i></span><div class="sub dropdown"><div class="container">
    <div class="row">
        <div class="col-12 col-12 col-xs-12 col-lg-4">
            <h2 class="d-none d-lg-block">Fachgebiete</h2>
            <div class="subnavi multi-column fachgebiete">
                <ul>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/medizin" class="">News</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/medizin/medizinreport" class="">Medizinreport</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/medizin/wissenschaft" class="">Wissenschaft</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/fachgebiete/kardiologie" class="kardiologie">Kardiologie</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/fachgebiete/Neurologie" class="neurologie">Neurologie</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/fachgebiete/Urologie" class="urologie">Urologie</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/fachgebiete/Onkologie" class="onkologie">Onkologie</a></li>
<li class="dropanchor"><a href="https://www.aerzteblatt.de/fachgebiete/Pneumologie" class="pneumologie">Pneumologie</a></li>
</ul>

            </div>                        
        </div>
        <div class="col-8 d-none d-lg-block">
            <h2>Aktuell</h2>
            <div class="row menunews">

                <div class="col">
                    <a href="https://www.aerzteblatt.de/medizin/wissenschaft">
                    <img alt="Wissenschaft" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-76389-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2016/03/img135673996.jpg">
                    <div class="rubrik">Wissenschaft</div>
                    </a>
                </div>

                <div class="col">
                    <a href="https://www.aerzteblatt.de/medizin/medizinreport">
                    <img alt="Medizinreport" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-67197-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2014/12/img104741865.jpg">
                    <div class="rubrik">Medizinreport</div>
                    </a>
                </div>

                <div class="col">
                     <a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/perspektiven/">
                     <img alt="Perspektiven" style="object-position: top center" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-97634-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2018/02/img137877844.jpg">
                     <div class="rubrik">Perspektiven</div>
                    </a>
                </div>

                <div class="col">
                     <a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/medizin/">
                     <img alt="News" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-93830-800-0.JPG" data-fullurl="/bilder/2018/01/img137777329.jpg">
                     <div class="rubrik">News</div>
                    </a>
                </div>

            </div>
        </div>
    </div>
    <div class="row themen d-none d-xl-block">
        <div class="col-12 col-12 col-xs-12">
            <h2>Artikel</h2>
            <ul><li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198713/Helicobacter-pylori-Infektion">Helicobacter-pylori-Infektion</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198861/Europaeische-Hypertonie-Leitlinie-2018-Ein-Spiegel-der-schwierigen-Datenlage">Europäische Hypertonie-Leitlinie 2018</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198866/Sauerstofftherapie-in-der-Intensiv-und-Notfallmedizin">Sauerstofftherapie in der Intensiv- und...</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198873/Rueckgang-der-Organspenden-in-Deutschland">Rückgang der Organspenden in Deutschland</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198787/Video-versus-direkte-Laryngoskopie-bei-innerklinischen-Notfallintubationen-von-Erwachsenen">Video- versus direkte Laryngoskopie bei...</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198934/Brustkrebsfrueherkennung-Ueber-die-Dichte-spricht-man-nicht">Brustkrebsfrüherkennung</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198714/Diagnostik-und-Therapie-primaerer-ZNS-Lymphome">Diagnostik und Therapie primärer ZNS-Lymphome</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198814/Neuropathische-Schmerzen-Vitaminpraeparate-sind-ohne-Wirkung">Neuropathische Schmerzen</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198785/Diagnostik-und-Therapie-von-Infektionen-kardialer-elektronischer-Implantate">Diagnostik und Therapie von Infektionen kardialer...</a></li>

<li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/198794/Peniler-Morbus-Mondor-durch-May-Thurner-Syndrom-getriggert">Peniler Morbus Mondor durch May-Thurner-Syndrom...</a></li>
</ul>
        </div>
    </div>
</div>
</div></li>
<li class="dropanchor menu340"><a href="https://www.aerzteblatt.de/cme">cme
 <span class="sep">|</span></a></li>
<li class="dropanchor menu241"><a href="https://www.aerzteblatt.de/klinik">Klinik
 <span class="sep">|</span></a></li>
<li class="dropanchor menu242"><a href="https://www.aerzteblatt.de/praxis">Praxis
 <span class="sep">&nbsp;</span></a></li>
</ul>

                                <div class="clear"></div>
                            </div>
                            <div class="clear"></div>
                        </nav>
                    </div>
                    <div class="clear"></div>
                </header>

                <section id="DAEcontent" data-pageid="2011">
                    <div class="area_wrapper area_full fachgruppeMenu">
                        <div class="area_container">
                            <div class="area area_full"></div>
                        </div>
                    </div>
                    <div class="area_wrapper area_full daebreadcrumb">
                        <div class="area_container">
                            <div class="area area_full daebreadcrumb"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv">Archiv</a><span class="sep"></span><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/daetitel">Deutsches Ärzteblatt</a><span class="sep"></span><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/inhalt/?heftid=6112">48/2017</a><span class="sep"></span>Randnotiz: Clowns für Senioren</div>
                        </div>
                    </div>
                    
                   	<div class="area_wrapper  area area_left" id="p0000_a7475">
<div class="area_container ">
<div id="p2011_a7475" class="area area_left  row" data-pageid="2011" data-areaid="7475">
<div id="p2011_a7475_c44126" data-pageid="2011" data-areaid="7475" data-boxmeta="" data-boxid="44126" data-status="0" class="col col-12 col-12 col-xs-12 col-sm-12 col-md-12 col-lg-12 col-xl-12"><!-- START ÄRZTEBLATT - Standard (ohne Linie drunter) -->
<div>
   <div class="adaptive-standard standardbox">
       <div class="message nr1">
<div class="subhead"></div>


<div class="text"><div class="tango DAe AKTUELL "><div class="archiveArticle">
<h3>AKTUELL</h3>
<h1>Randnotiz: Clowns für Senioren</h1>
<div class="citation">Dtsch Arztebl 2017; 114(48): A-2253 / B-1893 / C-1847</div>
<h4><span class="author"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/suche?autor=Maybaum%2C+Thorsten">Maybaum, Thorsten</a></span></h4></div><div class="stickyBookmarks">
<div class="stickyBookmark sendmail"><a href="mailto:?subject=Artikel%20in%20aerzteblatt.de&amp;body=Randnotiz:%20Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%0a%0chttps://www.aerzteblatt.de/archiv/195040/Randnotiz-Clowns-fuer-Senioren" title="Als E-Mail versenden..."><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/sendemail.gif" alt="Als E-Mail versenden..."></a></div>
<div class="stickyBookmark"><a href="#" onclick="window.open('https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren&amp;t=Randnotiz%3A+Clowns+f%FCr+Senioren','_blank','width=600,height=400');return false;" title="Auf facebook teilen..." target="_blank"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/facebook.gif" alt="Auf facebook teilen..."></a></div>
<div class="stickyBookmark"><a href="#" onclick="window.open('http://twitter.com/home/?status=Randnotiz%3A+Clowns+f%FCr+Senioren https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren','_blank','width=600,height=400');return false;" title="Twittern..." target="_blank"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/twitter.gif" alt="Twittern..."></a></div>
<div class="stickyBookmark print"><a href="#" onclick="window.print();" title="Drucken..." target="_blank"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/drucken.gif" alt="Drucken..."></a></div>
<div class="stickyBookmark"><div class="more" title="Mehr Funktionen..."></div></div>
<div class="stickyBookmark hidden letter"><a href="mailto:aerzteblatt@aerzteblatt.de?subject=Leserbrief%20zu:%20Randnotiz:%20Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren&amp;body=Randnotiz:%20Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%0a%0chttps://www.aerzteblatt.de/archiv/195040/Randnotiz-Clowns-fuer-Senioren" title="Leserbrief schreiben..."><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/leserbrief.gif" alt="Leserbrief schreiben..."></a></div>
<div class="stickyBookmark hidden"><a href="#" onclick="window.open('http://www.linkedin.com/cws/share?url=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren&amp;title=Randnotiz%3A+Clowns+f%FCr+Senioren','_blank','width=600,height=400');return false;" title="Bei Linkedin eintragen..." target="_blank"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/linkedin.gif" alt="Bei Linkedin eintragen..."></a></div><div class="stickyBookmark hidden"><a href="#" onclick="window.open('https://plus.google.com/share?url=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren','_blank','width=600,height=400');return false;" title="Bei google+ eintragen..." target="_blank"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/google.png" alt="Bei google+ eintragen..."></a></div>
<div class="stickyBookmark hidden"><a href="#" onclick="window.open('http://www.xing.com/app/user?op=share;url=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren','_blank','width=600,height=400');return false;" title="Bei XING eintragen..." target="_blank"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/xing.png" alt="Bei XING eintragen..."></a></div>
<div class="stickyBookmark hidden"><a href="#" onclick="window.open('https://www.mendeley.com/import/?url=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren&amp;desc=Randnotiz%3A+Clowns+f%FCr+Senioren','_blank','width=600,height=400');return false;" title="Bei Mendely eintragen..." target="_blank"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/mendely.gif" alt="Bei Mendely eintragen..."></a></div><div class="stickyBookmark hidden"><a href="#" onclick="window.open('http://www.citeulike.org/posturl?url=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren&amp;title=Randnotiz%3A+Clowns+f%FCr+Senioren','_blank','width=600,height=400');return false;" title="Bei CiteUlike eintragen..." target="_blank"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/citeulike.gif" alt="Bei CiteUlike eintragen..."></a></div></div><div class="socialButtons" data-title="Randnotiz: Clowns für Senioren" data-url="https://www.aerzteblatt.de/archiv/195040/Randnotiz-Clowns-fuer-Senioren"><a title="Auf facebook teilen..." href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren" target="_blank"><i class="fa fa-facebook"></i><i class="fa fa-facebook"></i></a><a title="Auf twitter teilen..." href="https://twitter.com/intent/tweet?url=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren&amp;text=Randnotiz%3A+Clowns+f%C3%BCr+Senioren&amp;via=dt_aerzteblatt&amp;lang=de" target="_blank"><i class="fa fa-twitter"></i><i class="fa fa-twitter"></i></a><a title="Auf xing teilen..." href="http://www.xing.com/app/user?op=share;url=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren" target="_blank"><i class="fa fa-xing"></i><i class="fa fa-xing"></i></a><a title="Auf google+ teilen..." href="https://plus.google.com/share?url=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren" target="_blank"><i class="fa fa-google"></i><i class="fa fa-google"></i></a><a title="Auf linkedin teilen..." href="https://www.linkedin.com/cws/share?url=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren" target="_blank"><i class="fa fa-linkedin"></i><i class="fa fa-linkedin"></i></a><a title="Auf whatsapp teilen..." style="display:none" href="whatsapp://send?text=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren" data-action="share/whatsapp/share"><i class="fa fa-whatsapp"></i><i class="fa fa-whatsapp"></i></a><div class="extra"><a title="Per E-Mail teilen..." class="noleave" href="mailto:?subject=Randnotiz:%20Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren&amp;body=https%3A%2F%2Fwww%2Eaerzteblatt%2Ede%2Farchiv%2F195040%2FRandnotiz%2DClowns%2Dfuer%2DSenioren"><i class="fa fa-envelope"></i><i class="fa fa-envelope"></i></a><a title="Drucken..." href="javascript:print()"><i class="fa fa-print"></i><i class="fa fa-print"></i></a><a title="Kommentare..." href="#comments" target="_blank"><i class="fa fa-comment"></i><i class="fa fa-comment"></i></a><div class="clipable" data-type="1" data-id="195040"><div class="clipboard login"></div></div></div><div class="clear"></div></div>
<div id="articleTab" class="msgTab ui-tabs ui-corner-all ui-widget ui-widget-content"><ul role="tablist" class="ui-tabs-nav ui-corner-all ui-helper-reset ui-helper-clearfix ui-widget-header"><li role="tab" tabindex="0" class="ui-tabs-tab ui-corner-top ui-state-default ui-tab ui-tabs-active ui-state-active" aria-controls="artikel" aria-labelledby="ui-id-1" aria-selected="true" aria-expanded="true"><a href="#artikel" role="presentation" tabindex="-1" class="ui-tabs-anchor" id="ui-id-1" target="_blank">Artikel</a></li><li role="tab" tabindex="-1" class="ui-tabs-tab ui-corner-top ui-state-default ui-tab" aria-controls="comments" aria-labelledby="ui-id-2" aria-selected="false" aria-expanded="false"><a href="#comments" role="presentation" tabindex="-1" class="ui-tabs-anchor" id="ui-id-2" target="_blank">Briefe &amp; Kommentare</a></li><li role="tab" tabindex="-1" class="ui-tabs-tab ui-corner-top ui-state-default ui-tab" aria-controls="metrics" aria-labelledby="ui-id-3" aria-selected="false" aria-expanded="false"><a href="#metrics" role="presentation" tabindex="-1" class="ui-tabs-anchor" id="ui-id-3" target="_blank">Statistik</a></li></ul><div id="artikel" aria-labelledby="ui-id-1" role="tabpanel" class="ui-tabs-panel ui-corner-bottom ui-widget-content" aria-hidden="false"><div class="tango aktuell">
<img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/track_002.gif" alt="" style="position:absolute;top:0;left:0;" width="1" height="1"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/track.gif" alt="" style="position:absolute;top:0;left:0;" width="1" height="1">

<p class="Grundschrift">Dass Lachen und Humor gesund sind, ist keine 
neue Erkenntnis. Dem Verein Rote Nasen Deutschland zufolge stärkt es das
 Immunsystem, wirkt gegen Stress und macht glücklich. Es reduziert sogar
 die Angst vor einer Operation bei kranken Kindern. Nachweislich, wie 
die Humorforschung gezeigt hat. Während kranke Kinder und Patienten im 
Krankenhaus seit Jahren von den Klinikclowns profitieren können, waren 
diese in Seniorenheimen nicht oder nicht regelhaft anzutreffen. Das soll
 sich nun ändern. Denn der Verein Rote Nasen Deutschland und die 
Verbände der Betriebskrankenkassen (BKK) haben eine Rahmenvereinbarung 
zur <span class="glossary" title="Glossar..."><span class="glossary" title="Glossar...">Prävention</span></span>
 in Pflegeheimen unterzeichnet. Damit können künftig auch Senioren in 
Heimen von Humor und Lachen profitieren. Während der Clownvisite wollen 
die Künstler die Senioren künftig zum Beispiel auf humorvolle Weise zum 
Mitmachen motivieren und damit gezielt vorhandene Ressourcen fördern. 
Bei Bedarf sollen die Clowns sogar Schulungen für das Personal anbieten,
 wie Burkhard Spahn, Vorstand des federführenden BKK-Landesverbandes 
Mitte, erklärte. Grundlage der Zusammenarbeit ist das <span class="glossary" title="Glossar..."><span class="glossary" title="Glossar...">Prävention</span></span>sgesetz,
 das neben Krankenkassen auch Pflegekassen ermöglicht, Projekte zur 
Primärprävention zu unterstützen. Um die Clownvisite im Pflegeheim 
anzubieten, müssen die einzelnen Betriebskrankenkassen der 
Rahmenvereinbarung beitreten und anschließend den Einsatz der Clowns in 
kooperierenden Pflegeeinrichtungen organisieren. BKK VBU und Bahn BKK 
haben das bereits getan.</p><div class="newsContentAd replaceWithJS"><div id="Ads_BA_CAD2" style="border-top:dotted 1px #ccc;border-bottom:dotted 1px #ccc; background-color:#f7f7f7;padding-bottom:1em;margin-bottom:1em;" data-google-query-id="">
<div style="font-size:11px;padding:4px">Anzeige</div>
<script type="text/javascript">Ads_BA_AD('CAD2');</script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/ads_002" id="sae-script-2"></script><div id="Ads_BA_CAD2_ad_container">
<ins style="display: inline-table; position: relative; border: 0px none; vertical-align: bottom;"><ins style="display: block; position: relative; border: 0px none;"><iframe id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_1" title="3rd party ad content" name="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_1" scrolling="no" marginwidth="0" marginheight="0" style="border: 0px none; position: absolute; top: 0px; left: 0px;" width="undefined" height="undefined" frameborder="0"></iframe></ins></ins></div>
<script>googletag.impl.pubads.createDomIframe("Ads_BA_CAD2_ad_container" ,"/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_1",false,false);</script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/ads.txt" id="sae-script-2" style="display: none;"></script><div id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_1__container__" style="display: inline-block; width: 300px; height: 250px;"><iframe style="border: 0px none; vertical-align: bottom;" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/container_002_002.htm" id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_1" title="3rd party ad content" name="" scrolling="no" marginwidth="0" marginheight="0" data-is-safeframe="true" width="300" height="250" frameborder="0"></iframe></div>
<noscript><a href="<a href="http://ad.de.doubleclick.net/jump/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=2;sz=336x280" target="_blank">http://ad.de.doubleclick.net/jump/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=2;sz=336x280</a>,300x250;ord=20180718183157?"><img src="//ad.de.doubleclick.net/ad/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=2;sz=336x280,300x250;ord=20180718183157?" alt="" /></a></noscript>
</div>
</div></div></div><div id="comments" class="comments_discussions ui-tabs-panel ui-corner-bottom ui-widget-content" aria-labelledby="ui-id-2" role="tabpanel" style="display: none;" aria-hidden="true"><a id="kommentare"></a><a id="comments"></a><div class="noPrint"><div class="commentStart">
<div class="comment">

<h4>Leserkommentare</h4>
<div class="titleborder clear"></div>

<div style="float:right; margin-left:20px">
<form action="#comments" method="post">
<div class="small">E-Mail</div><div><input name="useremail" type="text"></div>
<div class="small">Passwort</div><div><input name="userpassword" type="password"></div>
<h3 style="float:right;margin-top:5px;"><a href="" onclick="meinDAE('register'); return false">Registrieren</a></h3>
<div><input value="Login" type="submit"></div>
</form>
</div>

<p style="margin:0">Um Artikel, Nachrichten oder Blogs kommentieren zu können, müssen Sie
<a href="" onclick="meinDAE('register'); return false">registriert</a> sein. 
Sind sie bereits für den Newsletter oder den Stellenmarkt registriert, können Sie sich hier direkt anmelden.</p>

<div class="clear"></div>

</div>
</div></div></div><div id="metrics" aria-labelledby="ui-id-3" role="tabpanel" class="ui-tabs-panel ui-corner-bottom ui-widget-content" style="display: none;" aria-hidden="true"><div id="archiveMetricsChart"></div>
<script>archiveShowMetrics(195040, 'de');</script></div></div></div><script>$(document).ready(function() { setTimeout(function() { $('body').animate( { scrollTop:0 } ); }, 500); } );</script><div class="clear"></div><div class="documentinfobar bottom" style="margin-top:1em"><div class="mid"><div class="navigator" data-pagecount="59">
<a class="navigatorButtonLeftLeft" title="zum Anfang..." href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/194998/Regierungsbildung-Was-passiert-wenn-nichts-passiert"><div class="navigatorButton navigatorLeftLeft"><i class="fa fa-angle-double-left"></i></div></a>
<a class="navigatorButtonLeft" title="zurück..." href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/195045/Zahl-der-Woche-32-600"><div class="navigatorButton navigatorLeft"><i class="fa fa-angle-left"></i></div></a>
<div class="navigatorText">Randnotiz: Clowns für Senioren</div><a class="navigatorButtonRightRight" title="zum Ende..." href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/194997/Von-schraeg-unten-Verkleidung"><div class="navigatorButton navigatorRightRight"><i class="fa fa-angle-double-right"></i></div></a>
<a class="navigatorButtonRight" title="weiter..." href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/195022/Krebsoperationen-Mindestmengen-koennten-Sterblichkeit-reduzieren"><div class="navigatorButton navigatorRight"><i class="fa fa-angle-right"></i></div></a>
</div>
</div></div> <!-- LINK --><!-- LINK --></div>


<div class="clear"></div></div>

       <div class="clear"></div>
   </div>
</div>
<!-- END ÄRZTEBLATT - Standard (ohne Linie drunter) --></div>
<div class="clear"></div></div><!-- /area -->
</div><!-- /area_container -->
</div><!-- /area_wrapper -->
<div class="area_wrapper  area area_right" id="p0000_a7476">
<div class="area_container ">
<div id="p2011_a7476" class="area area_right  row" data-pageid="2011" data-areaid="7476">
<div id="p2011_a7476_c44137" data-pageid="2011" data-areaid="7476" data-boxmeta="" data-boxid="44137" data-status="0" class="col col-12 col-12 col-xs-12 col-sm-12 col-md-12 col-lg-12 col-xl-12" style="display: none;"><!-- START ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) -->
<div>
   <div class="adaptive-standard border-bottom" style="background-color:none;">
       <div class="message nr1">
<div class="subhead"></div>
<h2>Fachgebiet</h2>

<div class="text"><div class="hideBox"></div> <!-- LINK --><!-- LINK --></div>

<div class="linkListe">


</div><div class="clear"></div></div>

       <div class="clear"></div>
   </div>
</div>
<!-- END ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) --></div>
<div id="p2011_a7476_c44129" data-pageid="2011" data-areaid="7476" data-boxmeta="" data-boxid="44129" data-status="0" class="col col-12 col-xs-12 col-sm-12 col-md-12 col-lg-12 col-xl-12"><!-- START ÄRZTEBLATT - Grau (Print) -->
<div>
   <div class="adaptive-standard printbox">
       <div class="message nr1">
<div class="subhead"></div>
<h2>Zum Artikel</h2>

<div class="text"><div class="hideH3"><div class="archiveArticleInfo">
<a title="PDF-Version" target="_blank" onclick="return articleWindow('/pdf.asp?id=195040')" href="https://www.aerzteblatt.de/pdf.asp?id=195040"><img alt="" class="thumb" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/img-134412768-200-0.jpg" data-src="/bilder/cache/01/34/41/27/img-134412768-200-0.jpg" data-fullurl="/img/1px.gif"></a>
<h3>Zum Artikel</h3>
<ul>
<li><a class="pdfLink" href="https://www.aerzteblatt.de/pdf.asp?id=195040" onclick="return articleWindow('/pdf.asp?id=195040')" target="_blank">PDF-Version</a></li>
<li><a class="ePaperLink" href="https://www.aerzteblatt.de/epaper/2017/dae1748#195040" target="_blank">ePaper</a></li>
<li><a class="inhaltLink" href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/inhalt?heftid=6112">Inhaltsverzeichnis</a></li>
</ul></div></div> <!-- LINK --><!-- LINK --></div>


<div class="clear"></div></div>

       <div class="clear"></div>
   </div>
</div>
<!-- END ÄRZTEBLATT - Grau (Print) --></div>
<div id="p2011_a7476_c44133" data-pageid="2011" data-areaid="7476" data-boxmeta="" data-boxid="44133" data-status="0" class="col col-12 col-12 col-xs-12 col-sm-12 col-md-12 col-lg-12 col-xl-12" style="display: none;"><!-- START ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) -->
<div>
   <div class="adaptive-standard border-bottom" style="background-color:none;">
       <div class="message nr1">
<div class="subhead"></div>
<h2>Alle Leserbriefe zum Thema</h2>

<div class="text"><div class="hideBox"></div> <!-- LINK --><!-- LINK --></div>

<div class="linkListe">


</div><div class="clear"></div></div>

       <div class="clear"></div>
   </div>
</div>
<!-- END ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) --></div>
<div id="p2011_a7476_c44132" data-pageid="2011" data-areaid="7476" data-boxmeta="" data-boxid="44132" data-status="0" class="col col-12 col-12 col-xs-12 col-sm-12 col-md-12 col-lg-12 col-xl-12" style="display: none;"><!-- START ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) -->
<div>
   <div class="adaptive-standard border-bottom" style="background-color:none;">
       <div class="message nr1">
<div class="subhead"></div>


<div class="text"><div class="hideBox"></div> <!-- LINK --><!-- LINK --></div>

<div class="linkListe">


</div><div class="clear"></div></div>

       <div class="clear"></div>
   </div>
</div>
<!-- END ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) --></div>
<div id="p2011_a7476_c44136" data-pageid="2011" data-areaid="7476" data-boxmeta="" data-boxid="44136" data-status="0" class="col col-12 col-12 col-xs-12 col-sm-12 col-md-12 col-lg-12 col-xl-12" style="display: none;"><!-- START ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) -->
<div>
   <div class="adaptive-standard border-bottom" style="background-color:none;">
       <div class="message nr1">
<div class="subhead"></div>


<div class="text"><div class="hideBox"></div> <!-- LINK --><!-- LINK --></div>

<div class="linkListe">


</div><div class="clear"></div></div>

       <div class="clear"></div>
   </div>
</div>
<!-- END ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) --></div>
<div id="p2011_a7476_c44135" data-pageid="2011" data-areaid="7476" data-boxmeta="" data-boxid="44135" data-status="0" class="col col-12 col-12 col-xs-12 col-sm-12 col-md-12 col-lg-12 col-xl-12"><!-- START ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) -->
<div>
   <div class="adaptive-standard border-bottom" style="background-color:none;">
       <div class="message nr1">
<div class="subhead"></div>
<h2>Citation manager</h2>

<div class="text"><ul class="boxList col2"><li><a href="https://www.aerzteblatt.de/callback/citemgr.asp?id=195040&amp;fmt=endnote" target="_blank">EndNote</a></li><li><a href="https://www.aerzteblatt.de/callback/citemgr.asp?id=195040&amp;fmt=refmgr" target="_blank">Reference Manager</a></li><li><a href="https://www.aerzteblatt.de/callback/citemgr.asp?id=195040&amp;fmt=procite" target="_blank">ProCite</a></li><li><a href="https://www.aerzteblatt.de/callback/citemgr.asp?id=195040&amp;fmt=bibtex" target="_blank">BibTeX</a></li><li><a href="https://www.aerzteblatt.de/callback/citemgr.asp?id=195040&amp;fmt=refworks" target="_blank">RefWorks</a></li></ul> <!-- LINK --><!-- LINK --></div>

<div class="linkListe">


</div><div class="clear"></div></div>

       <div class="clear"></div>
   </div>
</div>
<!-- END ÄRZTEBLATT - Standard (mit Linie drunter) --></div>
<div id="p2011_a7476_c44134" data-pageid="2011" data-areaid="7476" data-boxmeta="" data-boxid="44134" data-status="0" class="col col-12 col-12 col-xs-12 col-sm-12 col-md-12 col-lg-12 col-xl-12"><!-- START ÄRZTEBLATT - Anzeigenbox -->
<div>
   <div class="anzeigenbox">
       <div class="message nr1">
<div class="subhead"></div>


<div class="text"><div id="Ads_BA_BUT" data-google-query-id="">
<div style="font-size:11px;padding-left:4px">Anzeige</div>
<script type="text/javascript">Ads_BA_AD('BUT');</script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/ads" id="sae-script-3"></script><div id="Ads_BA_BUT_ad_container">
<ins style="display: inline-table; position: relative; border: 0px none; vertical-align: bottom;"><ins style="display: block; position: relative; border: 0px none;"><iframe id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_2" title="3rd party ad content" name="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_2" scrolling="no" marginwidth="0" marginheight="0" style="border: 0px none; position: absolute; top: 0px; left: 0px;" width="undefined" height="undefined" frameborder="0"></iframe></ins></ins><ins style="display: inline-table; position: relative; border: 0px none; vertical-align: bottom;"><ins style="display: block; position: relative; border: 0px none;"><iframe id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_2" title="3rd party ad content" name="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_2" scrolling="no" marginwidth="0" marginheight="0" style="border: 0px none; position: absolute; top: 0px; left: 0px;" width="undefined" height="undefined" frameborder="0"></iframe></ins></ins></div>
<script>googletag.impl.pubads.createDomIframe("Ads_BA_BUT_ad_container" ,"/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_2",false,false);</script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/ads_002.txt" id="sae-script-3"></script><div id="Ads_BA_BUT_ad_container">
<ins style="width: 300px; height: 150px; display: inline-table; position: relative; border: 0px none; vertical-align: bottom;"><ins style="width: 300px; height: 150px; display: block; position: relative; border: 0px none;"><iframe id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_2" title="3rd party ad content" name="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_2" scrolling="no" marginwidth="0" marginheight="0" style="border: 0px none; position: absolute; top: 0px; left: 0px;" width="300" height="150" frameborder="0"></iframe></ins></ins></div>
<script>googletag.impl.pubads.createDomIframe("Ads_BA_BUT_ad_container" ,"/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_2",false,false);</script>
<noscript>
<a href="<a href="http://ad.de.doubleclick.net/jump/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=4;sz=336x280" target="_blank">http://ad.de.doubleclick.net/jump/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=4;sz=336x280</a>,300x250;ord=20180718183157?"><img src="//ad.de.doubleclick.net/ad/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=4;sz=336x280,300x250;ord=20180718183157?" alt="" /></a>
</noscript>
</div>
 <!-- LINK --><!-- LINK --></div>
<div class="clear"></div></div>

       <div class="clear"></div>
   </div>
</div>
<!-- END ÄRZTEBLATT - Anzeigenbox --></div>
<div class="clear"></div></div><!-- /area -->
</div><!-- /area_container -->
</div><!-- /area_wrapper -->
<div class="clear"></div>


                    <div id="prevPageButton" class="browseButton" data-url="/archiv/195045"></div>
                    <div id="nextPageButton" class="browseButton" data-url="/archiv/195022"></div>

                </section>


                <footer id="DAEfooter">
                    <div class="area_wrapper area_full">
                        <div class="area_container">
                                <div class="area area_full">
                                	<div class="row">
                                        <div class="col col-12 col-sm-12 col-md-5 col-lg-5 col-xl-5">
                                            <div id="company1">Deutsches Ärzteblatt</div>
                                            <div id="company2"><a href="http://www.aerzteverlag.de/" target="_blank">Deutscher Ärzteverlag GmbH</a></div>
                                            <div id="company3">Redaktion</div>
                                            <p>Reinhardtstr. 34 · 10117 Berlin<br>
                                            Telefon: +49 (0) 30 246267 - 0<br>
                                            Telefax: +49 (0) 30 246267 - 20<br>
                                            E-Mail: <a href="mailto:aerzteblatt@aerzteblatt.de">aerzteblatt@aerzteblatt.de</a></p>
                                            <p>entwickelt von <a href="http://www.schaffrath-digital.de/" target="_blank">L.N. Schaffrath DigitalMedien GmbH</a></p>
                                        </div>
                                        <div class="col col-12 col-sm-12 col-md-7 col-lg-7 col-xl-7">
                                            <div class="homepages">
                                                <ul>
                                                    <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/aerztestellen">Ärztestellen</a></li>
                                                    <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/">Ärzteblatt</a></li>
                                                    <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/cme">CME</a></li>
                                                    <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/studieren">Studieren</a></li>
                                                </ul>
                                                <div class="clear"></div>
                                            </div>

                                            <div class="general">
                                                <div class="row">
                                                    <div>
                                                        <ul>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/">Home</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv">Archiv</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten">News</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/sw">Themen</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/dae-plus">DÄ plus</a></li>
                                                        </ul>
                                                    </div>
                                                    <div>
                                                        <ul>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/aerztestellen">Jobs</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/aerztestellen/aufgabe-Vorschaltseite">Anzeigen­aufgabe</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/service/mediadaten">Media­daten</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/service/abo">Abon­nement</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/ePaper">ePaper</a></li>
                                                        </ul>
                                                    </div>
                                                    <div>
                                                        <ul>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/service/impressum">Impressum</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteblatt.de/service/kontakt">Kontakt</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteverlag.de/datenschutz" target="_blank">Daten­schutz &amp; Daten­sicherheit</a></li>
                                                            <li><a href="https://www.aerzteverlag.de/agb" target="_blank">AGB</a></li>
                                                            <li class="hidden-md-up"><a href="https://www.aerzteblatt.de/archiv/fuer-autoren" target="_self">Für Autoren</a></li>
                                                            <li class="hidden-md-up"><a href="https://www.aerzteblatt.de/service" target="_self">Service</a></li>
                                                            <li class="hidden-md-up"><a href="https://www.aerzteblatt.de/aerztestellen/rubriken" target="_self">Anzeigen</a></li>
                                                        </ul>
                                                    </div>
                                                </div>
                                            </div>
                                            <hr>
                                            <div class="row">
                                                <div class="col col-12 col-sm-4 col-md-5 col-lg-5 col-xl-4">
                                                    <p>Sie finden uns auch auf:</p>
                                                    <a href="https://www.facebook.com/aerzteblatt/" target="_blank" class="social-icon si-small si-light si-facebook">
                                                        <i class="icon-facebook"></i>
                                                        <i class="icon-facebook"></i>
                                                    </a>
                                                    <a href="https://plus.google.com/+%C3%A4rzteblatt" target="_blank" class="social-icon si-small si-light si-gplus">
                                                        <i class="icon-gplus"></i>
                                                        <i class="icon-gplus"></i>
                                                    </a>
                                                    <a href="https://twitter.com/dt_aerzteblatt" target="_blank" class="social-icon si-small si-light si-twitter">
                                                        <i class="icon-twitter"></i>
                                                        <i class="icon-twitter"></i>
                                                    </a>
                                                </div>
                                                <div class="col col-12 col-sm-8 col-md-7 col-lg-7 col-xl-8">
                                                    <p>RSS-Feed abonnieren:</p>
                                                    <a href="https://www.aerzteblatt.de/service/rss" target="_blank" class="social-icon si-small si-light si-rss">
                                                        <i class="icon-rss"></i>
                                                        <i class="icon-rss"></i>
                                                    </a>
                                                </div>
                                            </div>
                                        </div>
                                    </div>
                                </div>
                            <div class="scrollup"><i class="icon-angle-up"></i></div>
                        </div>
                    </div>
                </footer>

            </div>

            <div id="sky" class="hidden-lg-down BAad"><div class="BAad" id="Ads_BA_SKY" data-google-query-id="">
                <script type="text/javascript">Ads_BA_AD('SKY')</script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/ads_003" id="sae-script-4"></script><div id="Ads_BA_SKY_ad_container">
<ins style="display: inline-table; position: relative; border: 0px none; vertical-align: bottom;"><ins style="display: block; position: relative; border: 0px none;"><iframe id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_3" title="3rd party ad content" name="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_3" scrolling="no" marginwidth="0" marginheight="0" style="border: 0px none; position: absolute; top: 0px; left: 0px;" width="undefined" height="undefined" frameborder="0"></iframe></ins></ins></div>
<script>googletag.impl.pubads.createDomIframe("Ads_BA_SKY_ad_container" ,"/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_3",false,false);</script><script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/ads_003.txt" id="sae-script-4"></script><div id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_3__container__" style="display: inline-block; width: 160px; height: 600px;"><iframe style="border: 0px none; vertical-align: bottom;" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/container_002_002.htm" id="google_ads_iframe_/4574/p4574.aerzteblatt.de/archiv_3" title="3rd party ad content" name="" scrolling="no" marginwidth="0" marginheight="0" data-is-safeframe="true" width="160" height="600" frameborder="0"></iframe></div>
                <noscript><a href="<a href="http://ad.de.doubleclick.net/jump/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=6;sz=160x600" target="_blank">http://ad.de.doubleclick.net/jump/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=6;sz=160x600</a>,120x600;ord=20170724103227?"><img src="//ad.de.doubleclick.net/ad/P4574.aerzteblatt.de/noscript;tile=6;sz=160x600,120x600;ord=20170724103227?" alt="" /></a></noscript>
            </div></div>
        </section><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/pixel_002.gif" style="visibility:hidden;display:none;position:absolute" width="1" height="1"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/getuid_002.gif" style="visibility:hidden;display:none;position:absolute" width="1" height="1"><iframe id="google_osd_static_frame_9371060725089" name="google_osd_static_frame" style="display: none; width: 0px; height: 0px;"></iframe><iframe id="ace-frame" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/ace_frame.htm" style="visibility: hidden; display: none;"></iframe><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/pixel.gif" style="visibility:hidden;display:none;position:absolute" width="1" height="1"><img src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/getuid.gif" style="visibility:hidden;display:none;position:absolute" width="1" height="1">

        <script type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/google-analytics.js" defer="defer"></script>
        <script type="text/javascript">
            // Fachgruppen-Tracking
            jsTrackPageImpression('Archiv_Artikel');
        </script>
    

<script async="" type="text/javascript" src="Clowns%20f%C3%BCr%20Senioren%C3%84rzteblatth-Dateien/container.txt" style="display: none;"></script><iframe id="google_osd_static_frame_4936253375537" name="google_osd_static_frame" style="display: none; width: 0px; height: 0px;"></iframe><iframe id="google_osd_static_frame_3042828677969" name="google_osd_static_frame" style="display: none; width: 0px; height: 0px;"></iframe></body></html>